شکستگی زانو معمولاً به دلیل یک ضربه‌ی مستقیم مانند تصادف اتومبیل و موتور سیکلت، افتادن، فعالیت‌های ورزشی و … ایجاد می‌شود. شکستگی زانو یک آسیب شایع می‌باشد که حدود 1 درصد از شکستگی‌ها را شامل می‌شود. شکستگی زانو ممکن است یک شکستگی ساده باشد مانند یک ترک کوچک اما در مواردی نیز ممکن است شکستگی پیچیده‌ای باشد که منجر به جابجایی قطعات استخوانی شده باشد و احتیاج به جراحی جهت ترمیم داشته باشد. جراحی شکستگی زانو یک جراحی سخت می‌باشد که دوره‌ی بهبودی آن ممکن است چندین ماه طول بکشد. در ادامه به بررسی جراحی شکستگی زانو می‌پردازیم.
شکستگی زانو
شکستگی زانو به هرگونه شکستگی و یا ترک در مفصل زانو و یا اطراف آن گفته می‌شود که می‌تواند در این قسمت‌ها رخ دهد:
- استخوان درشت نی (ساق پا)
- کاسه زانو (کشکک)
- استخوان ران (در قسمتی که به زانو متصل می‌شود)
علائم شکستگی زانو
- درد شدید
- تورم
- کبودی
- عدم توانایی جهت خم کردن یا صاف کردن زانو
- اسپاسم عضلانی
- عدم توانایی جهت راه رفتن
تشخیص شکستگی زانو
در ابتدا با معاینه فیزیکی و بررسی نحوه‌ی آسیب پزشک می‌تواند شکستگی زانو را تشخیص دهد و جهت تائید نهایی و مشاهده‌ی میزان آسیب و شکستگی تصاویر رادیولوژي، سی تی اسکن و یا ام آر آی پیشنهاد می‌شود
جراحی شکستگی زانو
در مواردی که جابجایی استخوان وجود ندارد می‌توان با استفاده از آتل و یا گچ گرفتن به درمان زانو پرداخت اما در مواردی که شکستگی‌های شدید ایجاد شده است نیاز به روش جراحی و استفاده از پلاتین و پیچ جهت ثابت کردن وضعیت استخوان‌های شکسته می‌باشد.
روش جراحی است که جهت ترمیم استخوان‌های ترک خورده یا شکسته در داخل و یا اطراف زانو انجام می‌شود. هدف از این جراحی بازگرداندن عملکرد طبیعی زانو می‌باشد. چند روش مختلف جهت جراحی شکستگی زانو وجود دارد که با توجه به وضعیت بیمار ممکن است یکی از آنها به کار برده شود. در ادامه به توضیح مختصری در مورد شایعترین روش‌های جراحی زانو می‌پردازیم:
جراحی شکستگی کشکک زانو
در این روش ابتدا برشی روی کاسه زانو ایجاد می‌شود تا استخوان شکسته در معرض دید قرار بگیرد، سپس قطعات شکسته استخوان کشکک زانو کنار هم قرار گرفته می‌شود و با استفاده از پیچ یا سیم‌های فلزی وضعیت آنها را ثابت می‌نماید، وجود سیم و پیچ‌ها باعث می‌شود تا هنگام بهبودی کامل، استخوان‌ها در وضعیت ثابتی قرار بگیرند. سپس برش ایجاد شده بسته و بخیه می‌شود.
استئوتومی
زمانی که آسیب وارد شده به زانو فقط در یک قسمت باشد جراح در طی جراحی استخوان را به گونه‌ای تغییر شکل می‌دهد تا در موقعیت جدید، فشار ناشی از وزن قسمت آسیب دیده‌ی زانو از بین برود. این روش جراحی در مواردی که شکستگی زانو در گذشته به درستی ترمیم نشده است نیز به کار می‌رود.
تعویض کامل مفصل
شایعترین مفصلی که تعویض می‌شود، مفصل زانو می‌باشد. در جراحی تعویض مفصل زانو هر دو مفصل زانو تعویض می‌شود، در مواردی که آسیب دیدگی مفصل زانو شدید باشد می‌توان با استفاده از یک پروتز آن را ترمیم نمود و عملکرد زانو را بازیابی کرد. این جراحی فقط در مواردی انجام می‌شود که آسیب وارده به مفصل زانو به حدی شدید باشد که قابل ترمیم نباشد و منجر به درد مداوم برای بیمار باشد و عملکرد آن به کلی مختل شده باشد.
تعویض جزئي مفصل زانو
در این روش یک برش کوچک روی زانو ایجاد می‌شود و قسمت آسیب دیده‌ی زانو برداشته می‌شو و با پروتز جایگزین می‌شود. در حین این جراحی هیچ آسیبی به قسمت سالم زانو وارد نمی‌شود.
آرتروسکوپی
آرتروسکوپی زانو یک جراحی کم تهاجمی می‌باشد که توسط یک لوله که به لنز و دوربین کوچکی متصل است انجام می‌شود. دوربین به جراح اجازه می‌دهد که مفصل زانو را به طور کامل معاینه مشاهده نماید و ناحیه آسیب دیده را بررسی و ترمیم نماید.
آرتروسکوپی در موارد زیر کاربرد دارد:
- ترمیم و یا حذف منیسک پاره شده
- برداشتن بافت سینوویال که دچار التهاب شده است
- برداشتن قسمت‌هایی از غضروف و یا استخوان
- درمان عفونت زانو
- کوتاه کردن عضروف مفصلی آسیب دیده
- درمان کاسه زانو
- ترمیم رباط‌های پاره شده
مراقبت‌های پس از جراحی
- استفاده از کمپرس سرد جهت تسکین درد
- بالا نگه داشتن زانو جهت کاهش تورم
- راه رفتن به کمک عصا و یا ویلچر تا زمان بهبودی کامل
- فیزیوتراپی جهت بهبود دامنه حرمات
- رعایت دستورالعمل‌هایی که جراح ارائه کرده است
عوارض جراحی شکستگی زانو
مانند هر جراحی دیگری، جراحی شکستگی زانو با عوارض و خطراتی همراه است. جراحی زانو یک جراحی سخت و پیچیده است و باید توسط فرد متخصص انجام گیرد. در صورت مراجعه به بهترین جراح زانو و رعایت مراقبت های بعد از جراحی زانو، عوارض این جراخی کاهش میابد. برخی از این عوارض عبارتند از:
- خونریزی
- عفونت
- لخته شدن خون
- آسیب به اعصاب و عروق خونی
- سفت شدن مفصل
- جراحی مجدد در صورت عدم بهبودی مناسب
- کاهش دامنه‌ی حرکات به دلیل آسیب‌های وارده
آرتروز زانو به عنوان یک بیماری التهابی مزمن، اغلب با درد، سفتی و کاهش حرکت در زانو همراه است. درمان آرتروز زانو به دو دسته درمان‌های غیر دارویی و درمان‌های دارویی تقسیم می‌شود.