دکتر مهدی مقتدائی » استخوان و مفاصل » پوکی استخوان و راه های پیشگیری از آن
مدت زمان مطالعه ۸ دقیقه

پوکی استخوان و راه های پیشگیری از آن

پوکی استخوان یکی از علائم شایع در میان افراد مسن می باشد از جمله علائم آن می توان به شکستگی مداوم استخوان ها اشاره کرد بروز چنین مشکلی در صورت کم شدن و استحکام استخوان ها می باشد که باعث شده تا استخوان ها بیشتر در معرض شکسگی قرار گیرند. مشکل پوکی استخوان به مرور زمان پیشرفت کرده و در بدن بروز پیدا می کند. این عارضه معمولا در هر استخوانی در بدن می تواند ایجاد شود ولی به طور معمول در لگن، ران، مهره ها دیده می شود. عوامل مختلفی چون تراکم بافت استخوان، ژنتیک، قالب استخوانی بدن در ایجاد این مسکل نقش دارند. ما در این نوشته قصد دارین تا به طور جامع در مورد پوکی استخوان اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

چه کسانی به پوکی استخوان مبتلا می شوند؟

پوکی استخوان جز بیماری هایی است که با گذشت سن و بلا رفتن سن بروز می کند. اما بیشتر در خانم ها به خصوص بعد از دوران پساقائدگی بروز پیدا می کند چرا که در زمان یائسگی به دلیل کاهش بیش از حد سطح استروژن، احتمال بروز پوکی استخوان بیشتر از قبل می شود.

یکی از وخیم ترین عارضه هایی که پوکی استخوان به همراه دارد به ویژه برای خانم ها، شکستن لگن است.

پوکی استخوان

علت پوکی استخوان

برخی از عوامل و علت ها در بروز پوکی استخوان نقش بسیار زیادی دارد این عوامل عبارتند از:

  • افزایش سن
  • یائسگی
  • عوامل ژنتیکی
  • نداشتن فعالیت های بدنی لازم
  • وجود برخی از بیماری ها مانند پرکاری تیروئید، دیابت، آرتریت روماتوروئید و ….
  • استفاده از برخی از داروها نظیر کورتون، لووتیروکسین، هپارین و…. البته در صورتی که در طولانی مدت منجر بروز پوکی استخوان می شوند.
  • رژیم غذایی نامناسب

چالب است که بدانید طبق تحقیقات انجام شده مصرف کافئین در بروز پوکی استخوان تاثیری ندارد.

علائم پوکی استخوان

این عارضه همانند باقی عارضه ها علائمی را به همراه ندارد به این بیماری نوعی بیماری خاموش نیز گفته می شود که دلیل است که به آن بیماری خاموش گفته می شود. این شکستگی ها عموما در مناطقی از بدن مانند ستون فقرات، لگن و استخوان رایدوس رخ می دهد. زمانی به این بیماری مبتلا باشید، در زمان هایی که هیچکس دچار شکستگی استخوان نمی شود، ممکن است استخوان هایتان به راحتی دچار آسیب شود و یا بشکند. به عنوان مثال زمانی که عطسه می کنید و یا سرفه می کنید استخوان هایتان دچار شکستگی شود.از جمله علائم رایج مربوط به این بیماری به شرح زیر می باشد:

  • کاهش قد
  • شکستگی استخوان ها
  • شل شدگی دندان ها و لثه ها
  • شکننده شدن استخوان ها
  • ایجاد مشکلاتی در گرفتن اشیاء
  • ایجاد اختلالاتی در خواب یا بی خوابی
  • خمیدگی قامت

تشخیص پوکی استخوان

به طور معمول تشخیص تا قبل از 30 سالگی امکان پذیر نیست علاوه بر آن با انجام عکس برداری های نظیر رادیوگرافی نیز امکان تشخیص پوکی استخوان وجود ندارد به همین خاطر بهترین روش تشخیص انجام آزمایش تراکم استخوان می باشد که باید به بهترین متخصص ارتوپدی مراجعه کنید.

نحوه انجام این آزمایش به شکلی است که از اشعه به نام ایکس برای اسکن نواحی مختلف مثل مفصل ران، ستون فقرات و … استفاده می شود شاید فکر کنید که کمی انجام این آزمایش ممکن است خطرناک باشد ولی این باور کاملا اشتباه است علاوه بر ان هیچ نوع دردی را به همراه نخواهد داشت.

نحوه انجام ان نیز به این شکل است که در ابتدا باید برروی یک صندلی یا تخت بنشینید بعد از آن توسط اسکنر تراکم استخوان انجام می شود. اسکنر ها از دو نوع مرکزی (ستون مهره ها و لگن ) و محیطی (از مچ دست، ئچ پا، انگشتان اسکن) برخوردار می باشد.

جلوگیری از بروز پوکی استخوان

دو عامل بسیار مهم در جلوگیری از ایجاد این بیماری نقس بسیار موثرید دارد:

داشتن شیوه زندگی مناسب و سالم بسیار کمک کننده است. در برنامه زندگی خودتان ورزشی منظم تاثیر به سزایی دارد. همچنین داشتن رژیم غذایی مناسب که بتواند تمامی موارد معندی و مغذی مورد نیاز بدن را تامین کند می تواند به بهبود عملگرد استخوان ها و از دست نرفتن آنها کمک کند.

برای اینکه بتوانید استخوان های سالم و قوی داشته باشید نیاز است تا در رژیم غذاییتان از کلسیم فراوان  ویتامین D استفاده کنید، ویتامینD بدن را وادار می کند تا کلسیم موجود در غذاها را جذب بدن کند

چاقی و اضافه وزن

نیروهای مکانیکی در کنار این عوامل می تواند باعث افزایش پوکی استخوان شود. اضافه وزن و چاقی فشار وارده بر استخوان ها را افزایش می دهد و خطر ابتلا به پوکی استخوان را تشدید می کند. در واقع ارتباط هایی بین چاقی و پوکی استخوان شناسایی شده است ، که نوعی ارتباط پاتوفیزیولوژیک را نشان می دهد. چاقی و پوکی استخوان دو اختلال هشدار دهنده سلامتی هستند که در میان جمعیت پیر و سالخورده شایع است و تعداد مبتلایان به این دو اختلال در حال افزایش است. تخمین زده می شود که بیش از 600 میلیون بزرگسال چاق باشند و بیش از 200 میلیون نفر در سراسر جهان به پوکی استخوان مبتلا هستند. جالب توجه است که هر دو این ناهنجاری ها دارای برخی ویژگی های مشترک از جمله استعداد ژنتیکی و یک منشا مشترک هستند که سلول های استرومایی مزانشیمی مغز استخوان نام دارد. در مورد ارتباط این دو بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد :

  • هر دو بیماری تحت تأثیر عوامل ژنتیکی و محیطی و یا برهم کنش بین آنها قرار دارند و برخی از عوامل ژنتیکی و محیطی می تواند در بروز چاقی و پوکی استخوان موثر باشد.
  • احتمال بروز هر دو بیماری با افزایش سن بیشتر می گردد.
  • چاقی و اضافه وزن و همچنین بیماری های مربوط به استخوان هر دو از طریق هیپوتالاموس و سیستم عصبی سمپاتیک تنظیم می شود.
  • سلولهای چربی (سلول ذخیره انرژی) و استئوبلاستها (سلولهای تشکیل دهنده استخوان) از یک منبع مشترک – سلول بنیادی مزانشیمی- ناشی می شوند.

ارتبط میان پوکی استخوان و مصرف کروتون

زمانی که کروتون برای طولانی مدت مصرف شود امکان بروز پوکی استخوان وجود دارد، ولی در بعضی از موارد تجویز آن طبق دستور پزشک می باشد که به هیچ عنوان نباید مصرف آن را قطع کرد، چرا که ممکن است قطع ناگهانی آن عوارضی را به همراه داشته باشد.

در خصوص داروی کروتون باید گفت که به طور معمول این دارو را برای کاهش التهابات استفاده می کنند نوع مصرف ان به شکل خوراکی، تزریقی یا موضعی می باشد.

به طور معمول از کروتون برای بیماری های روماتیسم مفصلی، آسم، بیماری های خود ایمنی استفاده می شود که می توان بسیار موثر نیز باشد. بعضی ازافرادی که به طور طولانی مدت کروتون مصرف می کنند ممکن است دچار مشکلاتی چون شکستگی استخوان استخوان شوند. علاوه بر آن مصرف اسپری نیز می تواند منجر به پوکی استخوان شود.

در صورتی که پزشک مصرف کروتون خوراکی را به شما تجویز کرد باشد نیاز است تا بعد از 3 حتما سنجش تراکم استخوان را انجام دهید. زمانی که تراکم استخوان انجام شد پزشک برای جلوگیری از پوکی استخوان اقدامات یشگیرانه ای را تجویز خواهد کرد.

سوالات متداول

دکتر مهدی مقتدایی

متخصص ارتوپد، فلوشیپ جراحی زانو
دکترای حرفه ای: پزشکی عمومی از دانشگاه علوم پزشکی تهران 1378
دکترای تخصصی: رتبه اول بورد ارتوپدى كشور دانشگاه علوم پزشكى تهران ١٣٨٤
فلوشیپ: جراحی زانو از دانشگاه علوم پزشکی ایران

برچسب ها:
مقالات مرتبط
علت بروز زانو درد در جوانی

علت بروز زانو درد در جوانی

زانو درد در جوانی معمولاً به وضعیتی اشاره دارد که فرد جوان به دلایل مختلف از جمله فعالیت‌های ورزشی یا زندگی روزمره، درد و...

پرسش و پاسخ تکمیلی

سوالات شما در اسرع وقت پاسخ داده شده و از طریق ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد

0 Comments
Submit a Comment

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تماس سریع با پزشک