جراحی تعویض مفصل لگن چگونه انجام می شود؟

لگن در واقع ساختمانی حلقوی شکل می باشد که از پایین با استخوان ران و از بالا با ستون فقرات ارتباط دارد. که در واقع باعث ارتباط تنه با اندام های تحتانی می شود. به وسیله لگن نیروی وزن از بالا تنه به اندام های تحتانی وارد می شود. ران بزرگ ترین استخوان بدن به شمار می رود که از طریق مفصل به لگن متصل می شود. گاهی اوقات به دلایل مختلف نیاز به جراحی تعویض مفصل لگن داریم با ما همراه باشید تا شما را با جراحی تعویض مفصل لگن آشنا کنیم.

مفصل لگن

یکی از رایج ترین دردهای مزمن استخوانی، درد لگنی می باشد. زنان نسبت به مردان بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه قرار می گیرند. بروز درد مفصل لگن در افراد زیر 50 سال بیشتر دیده شده است. نزدیک به 15 درصد از زنان در سنین 18 تا 50 سالگی به درد های مزمن لگنی مبتلا می شوند. درد های لگنی اکثرا منشا عضلانی-اسکلتی دارند.

تخریب مفصل لگن

درد های لگنی، مزمن می باشند و به صورت تدریجی مفصل لگن راتخریب می کند سرعت این تخریب به شرایط بیمار بستگی دارد. موقعی که قسمتی از مفصل لگن تخریب می شود، کل مفصل را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث تغییر عملکرد آن می شود. یکی از قسمت هایی که بیشتر از بقیه قسمت ها آسیب می بیند، غضروف سطح مفصلی می باشد. غضروف مفصلی باعث تسهیل حرکت مفصل ها می شود، ضخامت این غضروف ها با افزایش سن کاهش می یابد. هنگامی که یک سطح مفصلی تخریب شود، سطح مفصلی ناحیه ی مقابل را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.

در این مواقع، مفصل لگن سهولت حرکات خود را، از دست می دهد. در اثر لغزش بین دو غضروف در مفصل، بافت های داخل مفصل دچار التهاب می شوند و همچنین استخوان زیر آنها تحت تاثیر قرار می گیرد. در این مواقع عضلات مفصل نیز ضعیف می شوند و بدین ترتیب مفصل لگن، عملکرد طبیعی خود را از دست می دهد.

بسیاری از بیماری ها باعث آسیب به مفصل لگن می شوند. هر بیماری با مکانیسمی خاص، عملکرد آن را تغییر می دهد و در اکثر مواقع جراحی تعویض مفصل لگن، الزامی می باشد.

علت تخریب مفصل لگن

آرتروز مفصل لگن یک بیماری خیلی شایعی است که بیشتر افراد مسن به آن مبتلا می شوند.این بیماری در اثر تخریب غضروف، استخوان های مفصل لگن رخ می دهد. آرتروز باعث التهاب و ساییدگی در مفاصل می شود. اگر بیماری در مفصل لگن رخ دهد، به آن استئوآرتریت می گویند، که با درد زیادی در ناحیه کشاله ران و هنگام راه رفتن همراه می باشد. افزایش سن، ژنتیک، استفاده زیاد از پله و جابجایی اجسام سنگین از دلایل آرتروز می باشند.

بیماری روماتیسم مفصلی یکی دیگر از دلایل تعویض مفصل می باشد. روماتیسم جز بیماری های خود ایمنی به شمار می رود. در روماتیسم سیستم ایمنی بدن به مفاصل و استخوان ها حمله می کند و آنها را تخریب می کند. گاهی اوقات در اثر دررفتگی یا شکستگی در ناحیه لگن، استخوان ها به درستی جوش نمی خورند و نیاز به تعویض مفصل پیدا می کنند. در بیماری استئونکروز، جریان خون به ناحیه ای از استخوان قطع می شود و مواد غذایی و اکسیژن به استخوان ها نمی رسند. در این صورت استخوان ها دچار نکروز می شوند و عملکرد خود را از دست می دهند.

نحوه انجام جراحی تعویض مفصل لگن

در عمل جراحی تعویض مفصل لگن ابتدا ناحیه آسیب دیده مفصل برداشته می شود تا از این طریق مفصل مصنوعی جایگزین آن شود. مدت زمان این جراحی معمولا حدود 2 ساعت می باشد ولی در حالت کلی این موضوع به شرایط بیمار بستگی دارد.

مفصل مصنوعی شامل قسمت های مختلفی می باشد که از پایین به بالا عبارت اند از: دسته، گردن فلزی، سر فلزی، کاسه پلاستیکی، کاسه فلزی. گاهی اوقات برای ساخت مفصل مصنوعی، از پلی اتیلن استفاده می شود.

بعد از بیهوشی کامل بیمار متخصص ارتوپدی قسمت تخریب شده استخوان ران را برش می دهد و آن را دور می اندازد. سپس یک کره فلزی را به سر استخوان ران وصل می کند و جایگزین قسمت تخریب شده می شود. سپس متخصص با پاکسازی مفصل استخوان لگن از بافت های آسیب دیده، آن را به شکل نیم دایره ای در می آورد.

در بخش نیم دایره ای، کاسه ی فلزی قرار داده می شود و در داخل این کاسه، کاسه پلاستیکی نیز قرار داده می شود. حالا با قرار گرفتن سر فلزی استخوان ران در کاسه پلاستیکی لگن، استخوان ران توانایی حرکت در جهات مختلف پیدا می کند. بدین صورت جراحی تعویض مفصل لگن انجام می شود.

مراقبت های بعد از عمل جراحی تعویض مفصل لگن

موفقیت عمل جراحی تا حد زیادی به مراقبت های بعد از عمل بستگی دارد،از جمله مراقبت های لازم بعد از تعوض مفصل لگن عبارتند از:

• بعد از عمل جراحی، همگی داروهای تجویز شده را، به صورت صحیح مصرف کنید. این دارو ها برای کاهش درد و جلوگیری از عفونت می باشند.
• بعد از عمل جراحی، رژیم غذایی مناسب را رعایت کنید. برای جلوگیری از یبوست، از غذاهای حاوی فیبر استفاده کنید و مایعات زیاد مصرف کنید. همچنین در این مدت زمان مکمل های آهن مصرف کنید.
• برای جلوگیری از عفونت، پانسمان آن را هر روز عوض کنید و از ضدعفونی استفاده کنید.
• به مدت 3 تا 5 هفته می توانید برای راه رفتن از عصا استفاده کنید و بعد از آن با هماهنگی پزشک، می توانید بدون عصا راه بروید.

• برای کاهش تورم محل جراحی، می توانید از کمپرس یخ استفاده کنید.
• همچنین بعد از عمل جراحی عضلات ضعیف می باشند پس سعی کنید با انجام حرکات نرمشی زیر نظر متخصص، آنها را تقویت کنید. مفصل لگن را نهایتا تا 90 درجه خم کنید. بعد از عمل جراحی از توالت فرنگی استفاده کنید.
• سعی کنید در هنگام خوابیدن ثابت باشید.
• همچنین برای بلند کردن اجسام خم نشوید و از انجام فعالیت های سنگین بدنی به شدت اجتناب کنید.

عوارض ناشی از تعویض مفصل لگن

جراحی تعویض مفصل لگن در اکثر مواقع موفقیت آمیز می باشد ولی گاهی با یک سری عوارض را به همراه دارد که عبارتند از:

• یکی از عوارض بعد از جراحی ایجاد درد در محل جراحی می باشد که از طریق مصرف مسکن می توانید درد آن را کاهش دهید.
• از دیگر عوارض آن عفونت ناحیه جراحی می باشد که می توانید از طریق خوردن آنتی بیوتیک و تعویض هر روز پانسمان، از عفونت آن جلوگیری کنید.
• گاهی اوقات در محل جراحی لخته های خونی ایجاد می شود که پزشک می تواند برای شما دارو های رقیق کننده خون تجویز کند.
• از عوارض بعدی آن نابرابری طول پاها می باشد که بستگی به مهارت متخصص دارد. این مشکل هم به وسیله کفش های مخصوص، قابل حل می باشد.
• گاهی اوقات مفصل مصنوعی دچار دررفتگی میشود که اکثرا بدون نیاز به عمل جراحی، قابل ترمیم می باشد.

ماندگاری مفصل مصنوعی، به تجربه جراح، جنس پروتز و مراقبت های پس از عمل بستگی دارد. به طور میانگین ممکن است 15 تا 20 سال ماندگار باشد. شما می توانید بعد از چند روز از عمل، شروع به راه رفتن با عصا کنید. همچنین می توانید بعد از 3 تا 4 هفته به محل کار خود برگردید، البته بستگی به شغل شما نیز دارد. ممکن است تا چند ماه احساس لنگش هنگام راه رفتن کنید که به مرور زمان با انجام حرکات کششی و تقویت عضلات، رفع می شود.