نرمی استخوان و علائم آن در کودکی و بزرگسالی

راشیتیسم یا نرمی استخوان نوعی اختلال است که در اثر کمبود کلسیم و ویتامین D در بدن ایجاد می شود. این ترکیبات از ساختار های اصلی استخوان هستند و باعث استحکام استخوان می شوند. ویتامین D به بدن کمک میکند تا بتواند کلسیم کافی را از مواد غذایی جذب کند. کمبود این ویتامین، نرمی استخوان را به همراه دارد.

نرمی استخوان در کودکان با عنوان راشیتیسم و در افراد بزرگسال با عنوان استئومالاسی شناخته می شود. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است کج شدن استخوان پا و ضعف و ناپایداری استخوان را تجربه کنند. بطور کل کودکان بیشتر از بزرگسالان در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

علت نرمی استخوان

علت اصلی نرمی استخوان، کمبود ویتامین D در بدن است. ویتامین D به بدن کمک می کند تا کلسیم و فسفات را از مواد غذایی جذب کند. ویتامین D را می توان از طریق لبنیات، تخم مرغ، ماهی و نور آفتاب دریافت کرد. زمانی که مقدار این ویتامین در بدن کاهش پیدا می کند، جذب کلسیم نیز در بدن کم می شود.

کمبود ویتامین D در بدن باعث می شود تا بدن برای جبران هورمون هایی که تولید می کند، کلسیم و فسفر را از استخوان ها به خون آزاد کند. در نتیجه این اتفاق، استخوان ها ضعیف می شوند و بافت آنها نرم می شود. معمولا کودکان در 6 الی 36 ماهگی بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند زیرا استخوان های آنها در حال رشد است.

نرمی استخوان در بزرگسالان نیز مشاهده می شود. این بیماری در بزرگسالان به دلیل کمبود تولید و جذب ویتامین D اتفاق می افتد. عواملی مانند اضافه وزن و قرار نگرفتن در معرض آفتاب می تواند باعث کمبود تولید ویتامین C در بدن شود. در افراد بزرگسال ممکن است جذب ویتامین D کاهش پیدا کنند و به مرور زمان، زمینه بیماری نرمی استخوان ایجاد شود.

بیشتر بخوانید: پوکی استخوان و راهکار های درمان آن

عوامل زمینه ساز نرمی استخوان

• نور آفتاب یکی از منایع اصلی برای جذب ویتامین D است. در کشور هایی که آفتاب در اکثر فصل های سال ضعیف است و یا افراد بیش از حد بدن خود را میپوشانند، احتمال کبود ویتامین D وجود دارد.
• بخشی از ویتامین D از طریق غذا و خوراکی های منیع این ویتامین جذب می شود. منابعی مانند شیر، ماهی، غلات صبحانه، کره گیاهی و تخم مرغ میتوانند بخشی از ویتامین D بدن را تامین کنند.
• بدن برخی از افراد به دلیل برخی مشکلات و بیماری ها، نمی تواند به مقدار کافی ویتامین D جذب کند. افراد مبتلا به بیماری های کلیوی و کبدی بیشتر در معرض کمبود ویتامین D قرار دارند.
• در نوزادان، کمبود ویتامین D در مادران باردار و شیرده می تواند باعث ایجاد راشیتیسم در کودک شود.
• کمبود جذب کلسیم و فسفر در بدن زمینه ساز بیماری نرمی استخوان است.

نشانه ها و علائم نرمی استخوان

• تاخیر در رشد کودک
• ضعف عضلات
• درد در ستون فقرات و پا
• پرانتزی شدن پا ها
• شکستگی بی دلیل استخوان
• تغییر شکل در اسکلت بدن
• برجسته شدن استخوان در قسمت هایی از بدن
• تغییر شکل لگن
• انحنای ستون مهره ها
• تغییر شکل دندان ها
• کوتاه ماندن قد در کودکان

نحوه تشخیص نرمی استخوان

تشخیص نرمی استخوان، چه در کودک و چه در بزرگسال از طریق معاینه فیزیکی و بررسی علائم ممکن است. در برخی موارد نیز انجام برخی آزمایش ها به پزشک کمک میکند تا وجود این بیماری را تشخیص دهد. آزمایش خون برای تشخیص میزان فسفات و کلسیم در خون و تصویر برداری با اشعه ایکس نیز می تواند به تشخیص دادن این بیماری کمک کند.

درمان نرمی استخوان

درمان راشیتیسم کودکان:

اگر کودک شما به این بیماری دچار است، پزشک به شما توصیه می کند تا او را روزانه به مدت یک ربع در معرض تابش آفتاب قرار دهید. البته قرار گرفتن در نور مستقیم آفتاب برای کودکان بسیار خطرناک است. مکمل های ویتامین D و کلسیم برای تمام افرادی که به این بیماری دچار هستند تجویز می شود. دوز مصرف این مکمل ها با توجه به سن و شرایط بیمار، توسط پزشک تایین می شود. مصرف بی از حد ویتامین D ممکن است خطرناک باشد.

برای کودکانی که دچار تغییر شکل در استخوان شده اند، ممکن است از بریس ها و نگهدارنده های مخصوص استفاده شود.

بیشتر بخوانید: انواع انحراف زانو

درمان استئومالاسی بزرگسال:

معمولا نرمی استخوان در بزگسال با درد های مزمن همراه است. برای جلوگیری از این درد، معمولا از قرص های تسکین دهنده درد مفاصل استفاده می شود. مصرف مکمل های کلسیم و ویتامین D زیر نظر پزشک نیز از دیگر راهکار های بهبود و کنترل نرمی استخوان در بزرگسال است. همچنین ممکن است نیاز باشد تا فرد زمانی در روز را در معرض آفتاب قرار گیرد.

پیشگیری از نرمی استخوان

برای پیشگیری از بروز این بیماری، بهتر است تا افراد روزانه 10 الی 5 دقیقه در معرض آفتاب قرار بگیرند. در فصل زمستان و یا در مناطق شمالی، ممکن است فرد نتواند ویتامین D کافی را از افتاب دریافت کند. برای قرار دادن کودکان در معرض آفتاب، باشد از لباس های محافظت کننده و ضد افتاب استفاده شود. زیرا تابش مستقیم افتاب می تواند برای کودکان سرطان زا باشد.

به منظورد دریافت ویتامین D کافی، سعی کنید غذاهای حاوی این ترکیب را در رژِیم غذایی خود جای دهید. غذاهایی مانند ماهی، غلات، زرده تخم مرغ، شیر و روغن ماهی میتواند در تامین این ویتامین به شما کمک کند.

در سنین بزرگسالی، سعی کنید تا با مشورت پزشک، میزان ویتامین D مورد نیاز برای بدن خود را تامین کنید. داشتن تحرک و فعالیت کافی نیز به پیشگیری از این بیماری کمک می کند.

کلام آخر

بیماری نرمی استخوان در اثر کمبود کلسیم و ویتامین D ایجاد می شود. این بیماری بیشتر در کودکمان شایع است، اما افراد بزرگسال نیز در صورت کمبود کلسیم ممکن است به آن دچار شوند. در صورت مشاهده علائم این بیماری، بهتر است بیماری را در مراحل اولیه آن، با کمک پزشک کنترل کنید.