خالی کردن زانو و روش های درمان آن

خالی کردن زانو به معنای عدم تعادل و ناپایداری زانو است، که معمولا منجر به خم شدن ناگهانی و اختلال در حرکت زانو می شود. خالی کردن زانو یک مشکل رایج و معمول است که طی آن زانو دچار ضعف شده و با احساس شل شدن همراه است. خالی شدن زانو در پی انجام فعالیت های خاص و وارد شدن فشار به زانو ایجاد میشود.

این عارضه در اثر بیماری های مختلف مثل آسیب رباط صلیبی قدامی، آرتروز زانو، ناپایداری کشکک زانو و … اتفاق میوفتد. معمولا خالی کردن زانو قابل درمان است، ولی در ابتدا پزشک باید دلیل اصلی بروز این مشکل را تشخیص دهد و سپس با توجه به آن برنامه درمانی موثری را تجویز کند. ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با دلایل خالی کردن زانو و روش های درمان آن، به طور کامل آشنا کنیم.

انواع خالی کردن زانو

خالی کردن زانو در پی ضعیف و سست شدن زانو اتفاق میوفتد و باعث میشود تا فرد تعادل خود را ازدست بدهد. این عارضه میتواند 2 نوع متخلف داشته باشد:

ناپایداری اولیه زانو

در این نوع عارضه، زانو کاملا خالی میکند و در میرود. خالی کردن زانو معمولا در اثر آسیب دیدگی و وجود نقص در یکی از رباط ها اتفاق میوفتد. در رفتگی زانو در این حالت ممکن است در همان لحظه با درد همراه نباشد و معمولا درد آن بعدا بروز میکند در این حالت زانو ممکن است در اثر خونریزی داخلی زانو و آسیب ساختار داخلی زانو دچار ورم شود. در صورتی که زانو مکررا دچار در رفتگی اولیه شود، مفصل زانو تخریب شده و موجب بروز آتریت میشود.

در رفتگی اولیه زانو در اکثر مواقع به جراحی نیاز دارد. در برخی موارد نیز این عارضه در اثر آسیب رباط صلیبی خلفی یا جانبی، ناپایداری پاتلوفمورال یا آسیب ناحیه پوسترولترال اتفاق میوفتد.

ناپایداری ثانویه زانو

ناپایداری ثانویه زمانی رخ میدهد که وجود یک مشکل در ساختار داخلی زانو موجب ایجاد درد در زانو میشود. در این حالت، عضله چهار سر ران بصورت ناخودآگاه برای کاهش فشار روی زانو، شل میشود. این شل شدگی باعث مشود تا پای فرد سست شود و فرد احساس کند که زانو خالی شده است.

ناپایداری ثانویه به دنبال پارگی مینیسک زانو، آتریت، سینوویت و وجود جسم آزاد در زانو رخ میدهد. در این حالت اگر دلیل درد در زانو رفع شود، زانو دیگر خالی نمیکند.

علت خالی کردن زانو

از شایع ترین دلایل خالی کردن زانو، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پارگی مینیسک: مینیسک دو غضروف گوله ای شکل می باشد که بین سر تیبیا در زانو و سر ران قرار گرفته است و به عنوان ضربه گیر در مفصل زانو می باشد، به همین دلیل در صورت پارگی مینیسک، زانوها به یکباره حالت فروریختگی را پیدا می کنند. تفاوت پارگی مینیسک زانو و پارگی رباط ها در این است که، در صورت پارگی رباط زانوها به سمت طرفین، جلو و یا عقب خالی می شود.

• پارگی رباط: ساختار زانو به گونه ای است که دارای چهار رباط اصلی می باشد، که شامل یک رباط صلیبی قدامی، یک رباط صلیبی خلفی و دو رباط جانبی می شود. از آنجایی که هر کدام از این رباط ها وظیفه حفظ تعادل زانو را به عهده دارند، پارگی یک یا تعدادی از این رباط ها می تواند منجر به ناپایداری زانو شود.

مفصل زانو توسط رباط های صلیبی قدامی، صلیبی خلفی، میانی داخلی و خارجی، گروهی از ماهیچه ها و مینیسک های داخلی و خارجی پشتیبانی میشود. آسیب به این رباط ها، خالی کردن زانو را در پی دارد. شایع ترین نوع آسیب به رباط، آسیب به رباط صلیبی قدامی است. این آسیب ممکن است به سایر رباط ها نیز سرایت کند.

بیشتر بخوانید: همه چیز در مورد جراحی رباط صلیبی زانو

• ناپایداری کشکک زانو: در برخی مواقع ممکن است خارج شدن کشکک زانو از جای خود، منجر به ناپایداری و عدم تعادل زانو شود. بخشی از مفصل زانو کشکک می باشد که در پایین ترین قسمت استخوان ران قرار گرفته است. این مشکل می تواند به دلایل مختلفی از جمله تصادف، ضربه مستقیم به کشکک زانو و یا ورزش های سنگین رخ دهد.

• ساییدگی غضروف های زانو: معمولا از شایع ترین دلایل خالی کردن زانو می باشد که ممکن است به دلیل وجود آرتروز زانو، پوکی استخوان و … ایجاد شود و منجر به تخریب بافت های زانو، رباط ها و مینیسک شود. همچنین درد های شدیدی را در هنگام راه رفتن و یا استراحت در فرد ایجاد می کند.

• ضعف عضلات زانو: ضعیف شدن عضلات زانو از دیگر دلایلی است که می تواند منجر به خالی کردن زانو شود، این ضعف ناشی از مشکلاتی مانند آسیب دیدگی رباط و مینیسک پا در گذشته می باشد. همچنین افزایش سن نیز یکی از دلایل ضعف در مفصل زانو است. معمولا خالی شدن زانو که ناشی از ضعف عضلات هنگام پایین رفتن از پله ها بیشتر بروز پیدا می کند.

• بالا رفتن سن: افزایش سن ممکن است باعث ضعف عضلات و بافت ها شود. در این حالت فرد ممکن است در حفظ تعادل خود دچار مشکل شود. فرسایش مفصل در اثر استفاده زیاد از آن از مشکلاتی است که افزایش سن برای فرد به همراه خواهد داشت.

• فرسایش و انحطاط: دلایل فرسایشی مانند آرتروز و یا پوکی استخوان میتواند زمینه را برای خالی شدن زانو فراهم کند. فرسایش و انحطاط زانو ها ممکن است در هر دو پا و یا یکی از آنها اتفاق بیوفتد و ناپایداری زانو را تشدید کند.

• پیچ خوردن مفصل: عضله یا رباط زانو ممکن است در اثر حرکات ناگهانی یا زمین خوردن بیش از حد کشیده شود. در این موارد، پیچ خوردن زانو حتی اگر آسیب جدی در پی نداشته باشد، ممکن است باعث خالی کردن زانو شود.

روش های درمان خالی کردن زانو

درمان خالی کردن زانو به مشورت با پزشک متخصص نیاز دارد. بنابراین هیچ گاه برای حل این مشکل از درمان های خانگی و خود سر استفاده نکنید. آسیب زانو باید توسط متخصص تشخیص داده شود و درمان مناسب برای فرد توسط متخصص ارائه گردد.

روش درمان خالی کردن زانو با توجه به علت بروز آن ارائه میشود. در بسیاری از موارد درمان ناپایداری زانو با روش های یرجراحی رفع میشود. اما در مواردی که زانو بطور کامل خالی میکند، به جراحی و اصلاح ساختار زانو نیاز است. از جمله راه های درمانی رایج برای این مشکل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• فیزیوتراپی: از ابتدایی ترین روش های درمانی خالی شدن زانو، می توان به فیزیوتراپی و تقویت عضلات زانو اشاره نمود. در مواردی که خالی شدن زانو به دلیل آسیب دیدگی های عضلات و استخوان های زانو، کشکک، مینیسک و رباط های زانو ایجاد شده باشد، استفاده از فیزیوتراپی و همچنین انجام تمرینات توان بخشی نقش بسیار موثری در بهبود عملکرد زانو خواهد داشت.
• تمرینات حرکتی: بسیاری از افراد به دلیل ضعف عضلات زانو دچار این مشکل می شوند. معمولا به این افراد توصیه می شود به منظور تقویت عضلات زانو و همچنین پیشگیری از آسیب دیدگی های جدی رباط ها، کشکک و مینیسک زانو تمرینات ورزشی را روزانه در منزل انجام دهند.

• بریس زانو: به افرادی که زانوی آنها بصورت مکرر خالی میشود، توصیه میشود تا در هنگام حرکت، فعالیت و ورزش از بریس زانو استفاده کنند تا زانو پایدار بماند و دچار شل شدگی نشود.

• تغییر سبک زندگی: در برخی مواقع سبک زندگی ناسالم می تواند منجر به آسیب دیدگی زانو و همچنین ضعف عضلات زانو شود، به همین دلیل سعی کنید تا سبک زندگی خود را تغییر دهید. به طور مثال در صورتی که اضافه وزن شدید دارید، به منظور کاهش فشار وارده به مفصل زانو وزن خود را کاهش دهید.

بیشتر بخوانید: ورزش های مناسب برای تقویت زانو

• جراحی: آخرین روش درمان جراحی می باشد یعنی در صورتی که هیچ کدام از روش های درمانی خالی شدن زانو موثر نبود، پزشک متخصص جراحی را پیشنهاد می دهد. زمانی که آسیب دیدگی و التهابات زانو به قدری شدید باشد که، موجب بی ثباتی کامل زانو شود، نیاز به جراحی برای ترمیم رباط ها و مینیسک زانو و در بسیاری از مواقع در صورت فرسودگی بسیار زیاد مفاصل زانو نیاز به تعویض مفصل زانو می باشد. اگر دلیل خالی کردن زانو، آرتروز باشد، نیاز است تا طی عمل جراحی، مفصل زانو تعویض شود.

سایر روش های درمانی:

• اوزون درمانی
• شاک ویو تراپی
• مگنت درمانی
• لیزر درمانی

بیشتر بخوانید: جراحی تعویض مفصل همزمان دو زانو چه مزایایی دارد؟

کلام آخر

خالی کردن یا ناپایداری زانو یک عارضه است که به دلیل ضعف و سست شدن زانو و آسیب ساختاری آن ایجاد شده و به دنبال آن، فرد در زانوی خود احساس سستی و شل شدگی میکند و تعادل خود را از دست میدهد. این عارضه معمولا قابل درمان است و اگر آسیب جدی نباشد، به جراحی نیاز ندارد. اگر در زانوی خود احساس شل شدگی میکنید، توصیه میشود که هرچه سریع تر برای درمان آن به یک متخصص با تجربه مراجعه کنید.